Dil ve konuşma bozuklukları çocukluk döneminde başlayan; sosyal ilişkileri, akademik başarıları ve duygusal gelişimleri ciddi düzeyde etkileyen bir alandır. Bu tür zorlukların erken dönemde tanısının konulması çocuğun yaşam kalitesini olumlu yönde etkileyecektir.
Gecikmiş dil – konuşma
Çocuğun alıcı ve ifade edici dil becerilerinin yaşından geride olma durumudur. Konuşmada kullanılan organlardan kaynaklı, doğumsal ve doğumdan sonra gerçekleşen durumlardan kaynaklı nedenler geç konuşmaya neden olabilmektedir.
Motor konuşma bozuklukları
Nörolojik bir sebebe bağlı olarak konuşma için gerekli kas gruplarında görülen güçsüzlük, zayıflık, koordinasyon bozukluğu sonucu konuşma mekanizmasının etkilendiği bozukluklardır.
Artikülasyon (sesletim) ve fonolojik (ses bilgisel) bozukluklar
Sesleri çıkarmada güçlük ya da o ses yerine başka ses kullanılması şeklinde görülür. Örneğin; r,s,k gibi sesleri söyleyememe ya da bu sesler yerine farklı sesler kullanma (Tren-Tyen, Köpek-Töpet, araba-ayaba) gibi.
Akıcılık sorunları (Kekemelik)
Konuşma akıcılığının, hızının ve ritminin etkilendiği konuşma sorunudur. Hece tekrarı, blok, uzatma, ses ekleme gibi farklı şekillerde görülebilir.
Afazi (Edinilmiş dil bozuklukları)
Beyinde oluşmuş bir hasara bağlı olarak ortaya çıkan, nörolojik kaynaklı bir dil ve konuşma bozukluğudur. Bireyin motor konuşma bozukluklarını, dili anlama, okuma, yazma, yutma yeterliliğini, alternatif ve destekleyici iletişim sistemlerini değerlendirmek gerekmektedir.
Bu belirtileri taşımamasına rağmen dil – konuşma problemi yaşayan kişilerin Dil – konuşma eğitimine ihtiyacı vardır.
Ayrıca dil ve konuşma problemleri pek çok değişik biçimde ortaya çıkar ve çocuklar, bir ya da daha fazla problemi eş zamanlı olarak yaşayabilirler. Örneğin; gecikmiş konuşma problemi olan bir çocukta, aynı zamanda artikülasyon problemi de gözlenir.
Dil – konuşma bozuklukları ile ilgili yapılan erken teşhisler çocukta probleme daha erken müdahale edilmesini ve kalıcı bir durum oluşmasını engellemektedir. Bu eğitimin aile bireyleri tarafından değil uzman kişiler tarafından verilmesi gerekmektedir. Yanlış tedavi çocukta kalıcı izler bırakabilir.